Valse handtekening
“Een zorgorganisatie voor huishoudelijke hulp en begeleiding stuurt ons een pakket met twintig zorgcontracten.” In allemaal zitten foutjes, dus we sturen het terug. De volgende dag al komen ze het weer brengen: alles aangepast. Wie lukt dat nou, in een dag twintig cliënten hun formulier laten aanpassen? Alle handtekeningen blijken vals. Ook die van de zorgplannen en rekeningen. De cliënten krijgen wel hulp, maar te weinig en van slechte kwaliteit. Terwijl de zorgorganisatie er veel geld voor vraagt. Vaak hebben cliënten niet door dat ze bedrogen worden. Dit soort situaties kom ik tegen in m’n werk”, zegt Stefan.
Meestal gaat het goed
Hij legt uit dat je als cliënt twee keuzes hebt. Of je krijgt Zorg in Natura (ZiN) of je krijgt een pgb. Bij ZiN krijg je hulp van organisaties waarmee Rogplus contracten heeft. Ze zijn uitgezocht op prijs en kwaliteit. Bij een pgb maakt Rogplus een bedrag over naar de Sociale Verzekeringsbank. Daaruit betaal je zelf de hulpverleners die je kiest. Je doet ook zelf alle administratie. Meestal gaat dat goed, maar dus ook wel eens niet.
Zelf verantwoordelijk
Wat Stefan het vaakst ziet misgaan? “Cliënten die hun hele administratie laten regelen door een zorgaanbieder. Terwijl dat tegen de regels is. Als een zorgaanbieder kwaad wil, gaat dat heel makkelijk als je je DigiD of andere aanmeldgegevens geeft. Maar jij bent verantwoordelijk voor je budget. Of je moet er een vertegenwoordiger voor aanwijzen uit je eigen sociale omgeving. Er komt veel bij kijken als je een zak geld krijgt van de overheid: je moet je uitgaven uitleggen, dat is logisch.”
Geld terugeisen
Niet alleen zorgaanbieders plegen fraude, ook cliënten of allebei. Stefan noemt als voorbeeld: “Een mevrouw zet haar handtekening onder een formulier dat ze al drie maanden dagbesteding doet. Dat blijkt niet zo te zijn. Ze deelt het geld met de zorgaanbieder. Als we kunnen bewijzen dat mensen zich expres niet aan de regels houden? Dan eisen we het geld terug dat ze niet hadden moeten krijgen. Op de helft van 2021 zaten we al op zo’n 75.000 euro.”
“Er komt veel bij kijken als je een zak geld krijgt van de overheid”
Bellen voor advies
Cliënten vinden het dus vaak best spannend als ze een brief krijgen dat Stefan langskomt. Terwijl hij juist geen boeman wil zijn: “Ze zijn gewoon verbaasd als ik vraag hoe het met ze gaat. Of ze goed geholpen worden. Of ze een beetje aan hun doelen werken en daarmee ook verder komen in het leven. Natuurlijk controleer ik ook de financiële administratie. Maar als er iets mis is, zoeken we vaak samen naar een oplossing. Cliënten kunnen me ook altijd bellen voor advies.”
Voorloper in fraudecontrole
Rogplus loopt voorop met kennis en ervaring over pgb-toezicht. Stefan is een van de eersten in ons land die hiermee aan de slag ging. In de regio Rijnmond werkt hij nu samen met andere organisaties aan een sterke controle op fraudes. En ook aan problemen voorkomen: door zorgaanbieders zonder contract vaker te bezoeken. Als Stefan niet op bezoek is bij een cliënt of zorgaanbieder, is hij aan het vergaderen. Ook binnen Rogplus: met consulenten, juristen en inkopers. Of hij zit achter z’n computer om via steekproeven pgb-administraties te controleren.
“Soms is het toeval dat ik iets ontdek”, legt hij uit. “Iemand die een cliënt helpt met de administratie, belt ons. ‘Waarom moet deze cliënt een eigen bijdrage betalen aan het CAK? Hij zit al vier maanden in de gevangenis.’ Blijkt dat de zorgorganisatie dit niet aan ons doorgaf. Dan hebben we het wel over een bedrag van 16.000 euro.”
Bijnaam ‘chef-kok’
Stefan werkt eraan dat alle cliënten zorg van goede kwaliteit krijgen. Plus dat het geld komt bij wie het echt nodig heeft.
“Ze noemen me bij Rogplus ook wel de chef-kok”, verklapt hij. Zijn laatste onderzoek naar een zorgaanbieder telt bijna dertig pagina’s, zo precies gaat hij te werk. “Bij mij moeten alle ingrediënten kloppen. Als ik ook maar iets niet goed zie gaan, dan denk ik: hé, daar moet ik meer van weten. Je kunt me dus ook wel de ‘snuffelaar’ van Rogplus noemen”, lacht hij.
Ook privé is hij precies. Zo puzzelt hij graag op mooie grafische ontwerpen, bijvoorbeeld voor websites en folders. En voor zijn dochters van acht en vijf maakt hij van alle filmpjes één verhaal. Hun foto’s zet hij netjes in een diapresentatie per levensjaar. Als chef-kok kennen ze hem thuis ook: in het weekend maakt hij in opdracht hapjes voor feesten en partijen.
Aan de ene kant ‘politieagent’, aan de andere kant behulpzaam en een goede kok. Hoe je hem ontwijkt? Stefan lacht: “Wees geen klungelaar.” En waarom je hem toch graag ziet? “Ik maak heerlijke kokosballetjes. Nee, gekheid: ik werk eraan dat alle cliënten zorg krijgen van goede kwaliteit. Plus dat het geld komt bij wie het echt nodig heeft.”
tekst: Miriam Visser, beeld: Sander Nagel